Homo Sapiensler ve Neandertaller, Farklı Kültürler

Homo sapiensler 40 bin yıl önce Avrupa’ya giriş yaptı. Neandertaller bundan 10 bin yıl sonra tükendi. Neandertaller 200 bin yıldır Avrupa’daydılar, zor iklim koşullarını iyi uyum sağlamışlardı. Fena avcı değillerdi. Araç kullanıyorlardı. Taş uçlu mızraklarla geyik, bizon avlıyorlardı. Toplumsal işbirliği içindeydiler. Mağaralara yerleşiyorlar ve ateş yakmayı bile biliyorlardı.

Ne oldu da soyları tükendi! Uzun zamandır Avrupa’nın sert şartlarında varlıklarına korudular da, insan atası Avrupa’ya girdikten 10 bin yıl sonra yok oldular:

Homo sapienslerle ile Neandertaller kuzendiler. Aralarındaki benzerlik büyüktü. Öyle ki çiftleşebilecek kadar yakın türlerdi. Yaşam tarzları yakın olan türlerin, mağara, avcılık için taşlar ve en önemlisi de yiyecek kaynaklarında doğrudan karşılaşmayacak bile olsalar rakip olmaları anlamına gelir.

Homo sapiensler daha zekiydiler. Sanatla uğraşıyorlardı. Hayvan davranışları hakkında bilgileri de bu yolla paylaşabiliyorlardı. İletişimi arttırmıştır. Daha iyi teknolojiler üretmeyi başarabiliyorlardı. Neandertaller ölü gömmek gibi daha basit kültürel yapı oluşturabilmişti ama sanatta ve teknik de çok ilerlemediler. Homo sapiensler daha büyük kitleler halinde yaşıyor ve avlanıyorlardı. Güçlü stratejiler kuruyorlardı. Kaynaklara daha hızlı ulaşıyor ve daha çok mağarayı, alanı işgal ediyorlardı. Çevreden daha iyi yararlanmayı biliyorlardı. Nüfusları arttıkça Neandertaller kaynaksızlıktan kuytu yerler çekildi, azaldı. Kıtlık zamanlarında bile Homo sapiensler ticaret yaparak birbirlerinden yararlanmayı başarmışlardır.

Şimdi, tür olarak değilse de daha üst düzeyde farklı kültürlerle yalıtılmış insanlar bulunmaktadır. Gelişmiş, karmaşık kültürlerin insanları doğadan ve birbirlerinden daha verimli yararlanmaktadırlar. Eğitimsiz, kıtlık olduğu halde nüfusunu arttıran daha basit kültür seviyesindeki toplumlar bir tepe noktasından sonra yok olur yada yapay olarak bir süre daha ayakta tutulur. Kimse uzun süre sırtında taşımak istemeyecektir. Tabii, yiyecek yardımı nüfusun yeniden hızla artışına neden olacaktır. En azından, karşılıklı yarar temel kültür seviyesine entegre olmaya yetkin olmayanlar, yok olmaya aday görünmektedirler. Doğa şartlarındaki değişimlerden kolayca etkilenirler. Vahşi doğadan pek farklı bir şey gözlenmeyecektir. Birçok popülasyonda olduğu gibi örneğin kır farelerinde nüfus, yiyecek bolluğuna paralel, ciddi artışlarla yok olma arasında salınır...